Strajki, bunty, powstania, protesty, przewroty, rozróby. Polacy potrafią być nieposłusznymi obywatelami. Zazwyczaj praktyką wyprzedzaliśmy teoretyczny namysł. Ale nadrabiamy!  Ukazała się właśnie kolejna książka na temat etycznych form buntu: "Nieposłuszeństwo wobec prawa" Mirosława Rutkowskiego.

Czy prawo można przekroczyć w sposób usprawiedliwiony i moralnie dopuszczalny? Czy nieposłuszeństwo wobec prawa to tylko negatywna postawa sprzeciwu? W jakiej sytuacji można uciec się do nielegalnych działań? Czy zawsze konieczne jest wcześniejsze wyczerpanie legalnych środków? Kiedy nieposłuszeństwo staje się groźnym nadużyciem? Czy użycie przemocy poza prawem bywa usprawiedliwione? Jak pisze Mirosław Rutkowski, uporczywy sprzeciw wobec prawa takich postaci jak Mahatma Gandhi, Martin Luther King lub Henry David Thoreau doprowadził do znaczącej poprawy życia ludzi w skali masowej, budząc sumienie i poczucie jednostkowej tożsamości obywatelskiej. Dzięki tym słynnym aktom nieposłuszeństwa problem „złego prawa” i zalegalizowanej krzywdy ludzi wzbudził zainteresowanie światowej opinii publicznej. I często to właśnie takie akty są źródłem lepszego prawa – dzięki nim prawo się rozwija, doskonali, żyje. [z opisu książki w księgarni PWN]

Każda nierówność wobec prawa powinna mieć swoje uzasadnienie. Jeśli nauczyciel matematyki, który jest gejem, jest tak samo wykwalifikowany pod względem merytorycznym, dydaktycznym i wychowawczym jak jego heteroseksualny kolega, nie ma powodu, aby nie miał uczyć dzieci. Jeśli lesbijka miałaby kwalifikacje do tego, aby być opiekunką do dzieci lub prezydentem Rzeczpospolitej, nie powinniśmy jej tego zabraniać. Czy nie istnieją jednak istotne różnice między parą gejów a parą osób heteroseksualnych, które usprawiedliwiałyby uprawnienia małżeńskie dla drugich, zakazując ich zarazem pierwszym? Poniżej przedstawię główne powody, które skłaniają mnie do takiego poglądu.

Friday, 17 June 2011 16:02

Dyskryminacja a przywileje gejów

Written by

Słyszymy to ostatnio w wielu mediach w Polsce. Zwolennicy rewizji zastanej moralności głoszą, że nieprzyznawanie parom homoseksualnym takiego samego statusu jak małżeństwom jest moralnie oraz prawnie dyskryminujące. Tym, którzy mają odmienne zdanie, przypisuje się najczęściej defekty psychiczne zwane homofobią. Czy jednak każde nierówne traktowanie osób czy grup jest nieuzasadnioną i niesprawiedliwą „dyskryminacją”? Wbrew temu, co głosi Robert Biedroń, nie ma żadnych etycznych podstaw, aby tak twierdzić.

Wednesday, 15 June 2011 08:53

A priorisms in ethics

Written by

Postawa aprioryczna to połączenie apodyktyczności sądu z niewrażliwością na ewentualne falsyfikacje. Zanim przejdziemy na teren etyki, wskażmy przypadek wzorcowy. Jak wiadomo, standardy postawy apriorycznej wyznaczył w psychologii Zygmunt Freud. Oto mały przykład takiego sposobu myślenia. Jedna z tez Freuda głosiła, że treści marzeń sennych są podporządkowane spełnieniu ukrytych pragnień. W wypadku jednej z pacjentek rozważał on, czy x jest jej ukrytym pragnieniem. Opowiedziała mu ona wówczas, że jej ostatni sen kończył się sceną, w której nie dochodzi do x. Łatwo zrobić z tej falsyfikacji falsyfikację pozorną: można by np. nawiązać do jakiegoś uprzedniego elementu y snu i powiedzieć: no tak, w snach spełniają się nasze pragnienia, zawsze poza wypadkami, gdy występuje w nich element y. Ale Freud poradził sobie bardziej pryncypialnie. Stwierdził, że teza jak najbardziej pozostaje w mocy, a sen pacjentki tylko to potwierdza, bowiem większym pragnieniem pacjentki niż chcenie x było to, aby sfalsyfikować rzeczoną tezę Freuda. Pacjentka więc w sposób perfidny, choć nieświadomy, usiłowała poprzez swój sen sfalsyfikować tezę Freuda, tym samym właśnie ją potwierdzając1.

Additional Info

  • Issue number 2
  • Other information 92
  • Final site 99

Tekst zawiera odpowiedź na zarzuty sformułowane w artykule T. Kąkola, Kilka uwag w sprawie kryterium genetycznego w sporze o (nie tylko) aborcję. Autor dowodzi, że przedstawiona przez niego krytyka argumentu genetycznego przeciwko aborcji nie opiera się na twierdzeniu, że nie jest możliwa neutralna definicja człowieczeństwa, lecz na założeniu zgodnie z którym tego typu definicja nie może stanowić przesłanki argumentu prowadzącego do wniosku, że dokonywanie aborcji jest moralnie złe. Pokazuje również, że nie można obronić argumentu genetycznego odwołując się do ontologii procesualistycznej.

Artykuł zawiera ponadto odpowiedzi na zarzuty natury formalnej dotyczące braku należytej konsekwencji w rozumowaniu, niejednoznaczności używanych twierdzeń, czy niewłaściwego ich uzasadnienia.

Additional Info

  • Issue number 2
  • Other information 85
  • Final site 91

Tekst jest polemiką z głównymi tezami artykułu M. Rutkowskiego, Kryterium genetyczne w sporze o aborcję. Autor uważa, że nie sposób skutecznie krytykować argumentu genetycznego przeciwko aborcji w oparciu o twierdzenie, że nie jest możliwa moralnie neutralna definicja człowieczeństwa. Dowodzi również, że argument genetyczny można by obronić przed niektórymi zarzutami, gdyby rozpatrywać ludzkie zarodki nie z punktu widzenia tradycyjnej ontologii substancjalistycznej, lecz z punktu widzenia ontologii procesualistycznej.

Artykuł zawiera ponadto kilka zarzutów natury formalnej; między innymi, że w argumentacji przeciwko kryterium genetycznemu Rutkowski używa terminów emotywnych oraz, że nie jest do końca jasne, jak rozumie on identyczność zygoty i dorosłego człowieka. Pokazuje też, jak niebezpieczne może być twierdzenie o braku jednoznacznej definicji „ludzkiego materiału genetycznego”.

Additional Info

  • Issue number 2
  • Other information 78
  • Final site 84

Artykuł dotyczy szeroko pojętej etyki kata. Autor rozważa historyczne i kulturowe uwarunkowania związane z wykonywaniem zawodu kata z trzech punktów widzenia: etyki tortur (w ramach której analizowane jest stanowisko deontologiczne i utylitarystyczne), etyki egzekucji (na którą składa się moralny osąd osób wykonujących tę czynność) oraz etyki kata ( gdzie rozważa się sprawiedliwość oraz legalność wykonywanej kary). W swojej analizie autor odwołuje się do wielu faktów historycznych dotyczących okoliczności i sposobów wykonywania kary śmierci.

Additional Info

  • Issue number 2
  • Other information 55
  • Final site 77
«StartPrev123456NextEnd»
Page 2 of 6