W nauce szczegółowej formułowanie teorii naukowych jest najlepszym sposobem uporządkowania i wyjaśniania obserwowanych zjawisk. Teoria jest to spójny zbiór sprawdzonych, ogólnych reguł i praw uznanych za poprawne, które służą jako podstawa wyjaśniania i przewidywania określonego zbioru obserwacji. Na przykład, aby wyjaśnić wrzenie gotującej się wody, możemy odwołać się do odpowiednich praw fizyki, chemii oraz okoliczności, które mają miejsce. Dzięki znajomości praw mechaniki oraz wszystkich istotnych okoliczności, w których został wystrzelony pocisk, możemy przewidzieć trajektorię jego lotu. Z powodu olbrzymiej użyteczności teorii ich budowanie jest jednym z najbardziej doniosłych celów działalności naukowej. Również wielu filozofów stara się budować teorie etyczne. W przeciwieństwie do teorii naukowych, nie służą one jednak do wyjaśniania i przewidywania zjawisk, lecz do pełnego uzasadnienia moralnych ocen. Stanowią też pomoc w podejmowaniu decyzji, słusznym nagradzaniu oraz wymierzaniu kar. Jednak nie wszyscy etycy podzielają przekonanie, że teorie mają korzystny wpływ na myślenie moralne. Część z nich uznaje, że reguły, które stanowią istotny element każdej teorii, są w etyce zbędne lub nawet szkodliwe. Z tego względu na najbardziej podstawowym poziomie etyka normatywna rozpada się na rozwijającą podejście teoretyczne etykę ogólnych norm oraz jej przeciwieństwo - skrajną etykę sytuacyjną (sytuacjonizm etyczny).
Współczesna etyka cnót zwana także etyką charakteru jest obecnie jedną z najbardziej rozpoznawalnych „teorii” etycznych. Przełom obecnego i poprzedniego stulecia to szczytowy moment jej rozwoju. Po wielu latach ostrych dyskusji z utylitarystami i deontologami zyskała ich przychylność, powstały nawet próby wprowadzenia niektórych postulatów etyki cnót na grunt prezentowanych przez nich teorii, w postaci stosownych aretologii. Znacząca jest także wielość aplikacji etyki cnót nie tylko w etyce stosowanej, ale też filozofii społecznej, politycznej czy filozofii wychowania. Język aretyczny na trwałe wszedł do filozoficznego dyskursu i popularnych dyskusji.
W interesującym i bogatym w treść metaetyczną wywiadzie s. prof. Barbara Chyrowicz podejmuje zagadnienie bardzo trudnych do jednoznacznego rozstrzygnięcia dylematów moralnych, kładąc nacisk na fakt jednostkowości konkretnych sytuacji, w jakich znajduje się podmiot stojący w obliczu danego dylematu. Zagadnienie to i sposób, w jaki podchodzi do niego s. prof. Chyrowicz, prowadzi nas do konieczności przyjęcia własnego stanowiska w sporze między partykularyzmem (sytuacjonizmem) a generalizmem (pryncypializmem) etycznym.
Wielka Nauka należy do najważniejszych tekstów konfucjańskich. Jej zapisanie przypisuje się najczęściej uczniowi Konfucjusza 曾子 (Zengzi). Pierwotnie stanowiła część "Zapisków o obyczajach". W czasach dynastii Song zaczęła funkcjonować jako samodzielna księga i weszła w skład tzw. Czteroksięgu konfucjańskiego, który w późniejszych czasach stał się podstawą edukacji wszystkich chińskich urzędników.
Sumienie a zasady moralne Wyróżnione
Zdarza się czasami spotkać ludzi, którzy dobrze wiedzą, co powinni czynić, jednak twierdzą, że ich sumienie nie pozwala im, aby w taki sposób postępowali. Część z nich po namyśle ignoruje głos sumienia i postępuje zgodnie z moralnym obowiązkiem. Są jednak i tacy, co większy posłuch dają własnemu sumieniu. Niektórzy z nich są nawet przekonani, że czyny dyktowane sumieniem są bardziej słuszne od tych, których wymaga obowiązek.
O paradoksie obiecywania Wyróżnione
Jedną z trwałych własności myślenia potocznego jest niezachwiana wiara w przekonanie, że powinniśmy dotrzymywać własnych obietnic. W filozofii moralnej jeszcze do niedawna każda licząca się teoria utrzymywała, że obiecywanie powołuje do życia moralne obowiązki, natomiast złamanie ich nie tylko ściąga na nas odium środowiska, lecz przyczynia się w poważnym stopniu do zaniku zaufania między ludźmi, co w konsekwencji może prowadzić nawet do zaburzeń społecznego porządku.
Kategorie bloga
Słowa kluczowe